Exclusiviteit voor de handelsagent

Anders dan bij de distributieovereenkomst is de agentuurovereenkomst in de Nederlandse wet geregeld. Veel wettelijke bepalingen zijn van dwingend recht. Dit betekent dat in de agentuurovereenkomst niet kan worden afgeweken van de wet. Bij een aantal onderwerpen in de agentuurovereenkomst kan wel worden afgeweken van de wet of kunnen partijen (aanvullende) afspraken maken. Hoe zit dat met exclusiviteit?

Exclusiviteit

De Nederlandse wet biedt ruimte om afspraken te maken over exclusiviteit. Exclusiviteit houdt in dat de handelsagent als enige het recht heeft om in een bepaald toegewezen gebied te handelen. De handelsagent heeft het zogenaamde ‘alleenrecht’. Exclusiviteitsafspraken worden meestal gemaakt op basis van land, regio of afzetgebied. Dit wordt vaak het ‘rayon’ genoemd. Exclusiviteitsafspraken kunnen ook gemaakt worden op basis van een bepaalde klantenkring of een productgroep.

Het uitgangspunt van de Nederlandse wet is dat er sprake is van exclusiviteit voor de handelsagent. Ook in het geval dat in de agentuurovereenkomst niets is geregeld over exclusiviteit. Wil je geen exclusiviteit voor de handelsagent, dan zul je dit uitdrukkelijk moeten overeenkomen. Het is daarom belangrijk om dit duidelijk en schriftelijk vast te leggen in een agentuurovereenkomst.

In het geval een leverancier bijvoorbeeld meerdere handelsagenten in hetzelfde gebied wil aanwijzen of de leverancier wil zelf het recht behouden om buiten de handelsagent om in het aan de handelsagent aangewezen gebied klanten te werven, dient de leverancier dit op te nemen in de agentuurovereenkomst. Met een exclusiviteitsclausule in de agentuurovereenkomst kan bijvoorbeeld ook worden bepaald dat bepaalde klanten of (deel)gebieden niet aan de handelsagent worden toegewezen.  Om later niet voor vervelende discussies te komen staan, is het belangrijk om een nauwkeurige formulering in de agentuurovereenkomst te gebruiken op dit punt.

Maak duidelijke afspraken

Leveranciers kunnen voor vervelende verrassingen komen te staan als zij niet op basis van exclusiviteit willen samenwerken met een handelsagent, maar daarover geen of onduidelijke afspraken hebben gemaakt. De wet bepaalt namelijk dat een handelsagent recht heeft op provisie voor overeenkomsten die met de leverancier zijn gesloten met klanten die behoren tot de klantenkring van de handelsagent of gevestigd zijn in het gebied dat de handelsagent is toegewezen. Stel dat een leverancier meerdere handelsagenten heeft aangewezen in een bepaald gebied of zelf klanten werft in een gebied dat is toegewezen aan een handelsagent, dan is de leverancier over alle verkopen provisie verschuldigd aan de handelsagent. Dus ook over verkopen die niet tot stand zijn gekomen door inspanningen van de handelsagent. Daarbij komt nog dat leverancier de handelsagent periodiek dient in te lichten over de verschuldigde provisie en over gegevens waarop de berekening van de provisie berust. Is de exclusiviteit niet beperkt en heeft de leverancier zelf ook klanten geworven of zijn er meerdere agenten actief in hetzelfde gebied, dan moet de leverancier dus over al die verkopen opgave doen en gegevens verstrekken aan de handelsagent met wie de exclusiviteit niet is beperkt. Dit kan niet alleen tot allerlei vervelende discussies leiden, maar leveranciers zitten vaak ook niet te wachten om alle (verkoop)gegevens te delen met een handelsagent.

Advies

Het is enorm belangrijk om een goede exclusiviteitsclausule op te nemen in een agentuurovereenkomst. Dit is zelfs één van de belangrijkste onderwerpen die geregeld dient te worden in een agentuurovereenkomst. Heeft u vragen over exclusiviteit in agentuurovereenkomsten of wilt u een exclusiviteitsbeding in uw agentuurovereenkomst opnemen, aarzel niet om contact op te nemen met Exterkate Advocatuur. U kunt Maikel Exterkate bereiken op +31614891468 of maikel@exterkate-advocatuur.nl.

Ik ben Maikel Exterkate, advocaat met bijna 20 jaar ervaring. Met uitgebreide kennis en jarenlange praktijkervaring help ik u om duidelijke afspraken te maken en juridische risico’s te beperken. Neem gerust vrijblijvend contact op om te bespreken wat ik voor u kan betekenen.